Vừa qua, bệnh viện Tai Mũi Họng TPHCM đã phẫu thuật thành công một trường hợp u sợi mạch vòm mũi họng có kích thước khá lớn ở bé trai 14 tuổi.

BS.CKII Nguyễn Minh Hảo Hớn – Trưởng khoa Mũi xoang cho biết: “Đây là một u sợi mạch vòm mũi họng lớn, có nhiều thùy, tổng chiều dài khoảng 12cm. Khối u hủy toàn bộ đáy xoang bướm và xâm lấn vào xoang bướm + hố chân bướm khẩu cái bên phải”.

Khối u sợi mạch vòm mũi họng xâm lấn vào xoang bướm và hố chân bướm khẩu cái trên CT-Scan (tô đỏ)

Tổng lượng máu mất trong lúc mổ khoảng 200ml, bệnh nhân chỉ phải đặt 1 miếng merocel (vật liệu cầm máu mũi) và được rút sau phẫu thuật 1 ngày, hiện tại không chảy máu, bệnh nhân ăn uống và đi lại bình thường.

Khối u sợi mạch vòm mũi họng #12cm được lấy ra sau phẫu thuật

Nói thêm về trường hợp này, PGS.TS.BS Trần Phan Chung Thủy – Giám đốc bệnh viện cho biết: “bệnh lý này cần được phát hiện sớm, khi khối u ít xâm lấn thì kết quả phẫu thuật lấy trọn u qua nội soi là rất tốt, ít tai biến, không để lại sẹo. Khi bệnh nhân đến muộn, không những u làm biến dạng mặt gây mất thẩm mỹ mà còn xâm lấn vào các cấu trúc quan trọng như hốc mắt, động mạch cảnh trong, não, màng não…Việc phẫu thuật sẽ có nguy cơ xảy ra tai biến cao hơn, khả năng mất máu nhiều cũng như buộc phải truyền máu trong và sau phẫu thuật”.

Vì vậy PGS.TS.BS Trần Phan Chung Thủy khuyến cáo những bé trai từ độ tuổi 7-25, khi có chảy máu mũi tái phát dai dẳng kèm nghẹt mũi 1 bên, ù tai phải đến những bệnh viện, cơ sở chuyên khoa Tai Mũi Họng để được nội soi và phát hiện bệnh sớm.

U sợi mạch vòm mũi họng là gì?

• U sợi mạch vòm mũi họng là khối u lành tính nhưng tăng sinh mạch máu dữ dội và xâm lấn, phá hủy các cấu trúc xung quanh.
• Khối u có từng búi, bề mặt khối u tăng sinh nhiều mạch máu nên rất dễ gây chảy máu khi bệnh nhân xì mũi, hắt hơi hoặc vận động nặng. Ngoài ra bệnh nhân có nghẹt mũi 1 bên, ù tai. Khi u lớn hơn sẽ xâm lấn các cấu trúc xung quanh như lồi mắt, biến dạng mặt…

Hình ảnh u sợi mạch vòm mũi họng qua nội soi

Ai dễ mắc u sợi mạch vòm mũi họng?

Bệnh chỉ xảy ra ở nam giới từ 7-25 tuổi, nguyên nhân chưa rõ nhưng thường gặp và phát triển mạnh ở tuổi dậy thì.

Do vậy bệnh này được nghĩ nhiều có liên quan đến nội tiết tố nam (androgen).

Bệnh thường gặp ở người Châu Á.

Làm sao để chẩn đoán được u sợi mạch vòm mũi họng?

• Thăm khám qua nội soi thấy 1 khối u nằm ở cửa mũi sau, thòng xuống vòm dễ chảy máu.
• Chụp CT-scan cản quang là tiêu chuẩn vàng giúp hướng đến chẩn đoán.
• Bệnh này chống chỉ định sinh thiết trước mổ vì có nguy cơ chảy máu, mất máu đe dọa đến tính mạng.

Mổ u sợi mạch vòm mũi họng có nguy hiểm hay không?

• Trước đây khi nội soi chưa phát triển, việc phẫu thuật lấy u chủ yếu qua đường mổ ngoài cạnh mũi để lại 1 đường sẹo dài gây mất thẩm mỹ. Trong lúc mổ thường mất máu rất nhiều (từ 1000-1500 ml) và đa phần bệnh nhân phải được truyền máu.
• Sau mổ bệnh nhân cần phải nhét meche đầy hốc mũi (Mickulich) vì vậy hậu phẫu bệnh nhân đau đớn, ăn uống khó khăn, khả năng chảy máu lại cao và thời gian nằm viện khoảng 10 ngày.
• Từ khi nội soi mũi xoang phát triển, dần dần thay thế cho đường mổ ngoài. Nhưng với đặc điểm là khối u dễ xâm lấn vào các vị trí quan trong như động mạch hàm trong, động mạch bướm khẩu cái, thần kinh sinh 3, ổ mắt, màng não, não… nên việc lấy u vẫn chưa được tiếp cận rộng rãi. Vì vậy khả năng còn sót u nhiều, tỉ lệ tái phát cao.

Mổ u sợi mạch vòm mũi họng ở đâu?

• Trong những năm gần đây, theo xu hướng phát triển chung của thế giới. Bệnh viện Tai Mũi Họng thành phố Hồ Chí Minh đã trang bị đầy đủ dụng cụ phẫu thuật hiện đại như hệ thống định vị 3 chiều, dụng cụ cắt đốt chuyên dụng Coblator, hệ thống khoan 30.000 vòng/s… đã giúp phẫu thuật viên tiếp cận u rộng rãi và lấy u triệt để hơn.

Trang thiết bị hiện đại giúp phẫu thuật viên tiếp cận u một cách an toàn và lấy u triệt để hơn

• Với kỹ thuật mới này, bệnh nhân được kiểm soát mất máu trong lúc mổ rất tốt, hạn chế truyền máu trong và sau mổ, hạn chế tổn thương các cấu trúc giải phẫu quan trọng. Sau mổ chỉ cần đặt merocele 1 ngày, hậu phẫu nhẹ nhàng, hồi phục sức khỏe nhanh và rút ngắn thời gian nằm viện chỉ còn 4-5 ngày nên tiết kiệm chi phí điều trị.

Khoa Mũi xoang